Protisty Zwierzęce
Typ: Parabasalia
- jednokomórkowe wiciowce
- poruszające się za pomocą 5 wici poruszających, z których jedna może tworzyć tzw. błonkę falującą.
- brak mitochondriów
- są to formy pasożytnicze (ew. komensale)
- rozmnażają się bezpłciowo przez podział
- oddychają beztlenowo
- występują w organizmach żywych
- wywołują choroby np. Rzęsistek pochwowy (Trichomonas Vaginalis) powoduje u kobiet zapalenie dróg rodnych
Typ: Kinetoplastydy
- jednokomórkowe wiciowce
- Cudzożywne- występują zarówno formy wolno żyjące jak i pasożytnicze
- występuje kinetoplast- organella podobna do mitochondrium pod względem pełnionej funkcji, zawiera własne DNA. Kinetoplast jest ulokowany blisko nasady wici
- tak jak u Parabasalia występuje błonka falująca
- występowanie wici, pozwalających się poruszać
- są najbardziej spokrewnione z Eugleninami (typ protistów roślinnych)
- dzielą się przez podział podłużny ciała
- mogą oddychać tlenowo i są wtedy wolno żyjące, ale mogą oddychać również beztlenowo i są wówczas pasożytami
- powodują choroby zwierząt w tym człowieka
- świdrowce wywołują rozmaite choroby, np. świdrowiec gambijski, przenoszony przez muchę tst-tse, wywołuje śpiączkę afrykańską
Typ: Choanoflagellata
- jednokomórkowe wiciowce
- są swobodnie żyjącymi lub osiadłymi formami
- występują w wodach słodkich i słonych
- Posiadają charakterystyczną budowę ze względu na obecność długiego kołnierzyka, zbudowanego z wypustek cytoplazmatycznych (mikrokosmków), otaczającego jedną długą wić. Kołnierzyk z wicią tworzą aparat filtrujący, który umożliwia zdobywanie pokarmu, który stanowią głównie bakterie. Dzieje się tak, ponieważ wić faluje, wytwarzając prądy, osadzające bakterie na zewnętrznej stronie kołnierzyka. Stamtąd są transportowane do podstawy tegoż kołnierzyka i fagocytowane. Nie strawione resztki pokarmu usuwane są na drodze egzocytozy przestrzeni wewnątrz kołnierzyka, skąd wyrzuca je na zewnątrz prąd wody, wytwarzany w wyniku falowania wici.
- Pozostałe części ciała to: nóżka, utrzymująca formy osiadłe w podłożu; ciałka podstawowe, których ułożenie pod prostopadłe do siebie jest cechą wskazującą na pokrewieństwo ze zwierzętami; mitochondria, w których budowa grzebieni jest płaska podobnie jak u zwierząt, co jest kolejnym ewolucyjnym dowodem na pochodzenie Choanoflagellata od zwierząt; jądro komórkowe
- Są to formy cudzożywne (heterotroficzne), odżywiające się głównie bakteriami
- Rozmnażają się bezpłciowo przez podział podłużny (symetrogenicznym). Polega on tu na podziale mitotycznym jądra i podziale ciała wzdłuż od końca ciałka podstawowego.
- Przedstawicielem może być Morski Wiciowiec Kołnierzykowy
Typ: Apikompleksy
- jednokomórkowe
- występują tylko formy pasożytnicze
- posiadają na przedzie ciała wierzchołkowy zespół organelli tzw. kompleks apikalny, zawierający enzymy, umożliwiające rozpuszczenie tkanek żywiciela w celu wniknięcia do jego organizmu
- poruszają się ruchem pełzakowatym
- oddychają beztlenowo i występują w organizmach żywych, stanowiących dla nich żywiciela
- Przykładem jest Zarodziec malarii, wywołujący malarię.
- Rozmnażanie na podstawie Zarodźca malarii:
- Samica komara po ukąszeniu człowieka pobiera gametocyty (czyli inaczej: komórki macierzyste gamet).Gametocyty przekształcają się w gamety męskie i żeńskie. Haploidalne gamety po zapłodnieniu, które odbywa się wewnątrz jelita komara, tworzą diploidalną zygotę- ookinetę. Ookineta jest to ruchliwa zygota. Przechodzi ona przez ścianę jelita komara i lokuje się na jego zewnętrznej ścianie. Mówimy wtedy o powstawaniu oocysty. Diploidalna oocysta przechodzi mejozę postgamiczną, później następują mitozy. W skutek tego powstają haploidalne formy inwazyjne-sporozoity. Wędrują one do ślinianek komara, skąd po ukąszeniu wprowadzane są one do krwi człowieka. Sporozoity docierają do wątroby ludzkiej, po czym zmieniają swoją wielkość i kształt tworząc amebowate schizonty. Przechodzą one schizogonię (mejoza), w wyniku której powstają merozoity. Powodują rozpad komórki wątrobowej. Mogą wtedy ponownie zaatakować inne komórki wątroby i znów stać się schizontami, które przejdą schizogonię, w wyniku której powstaną nowe merozoity, ale mogą również przedostać się do krwi i atakować erytrocyty. Gdy merozoit dostaje się do erytrocytu, rozrasta się tworząc schizont, dzielący się w procesie schizogonii. Powstają wówczas kolejne merozoity, który dokonują lizy komórki, atakując inne erytrocyty i dokonując ich lizy w ten sam sposób. Niektóre merozoity mogą przekształcić się w gametocyty, które przekształcą się w gamety, gdy następna komarzyca ukąsi człowieka i pobierze je wraz z krwią.
- Rodzaje malarii: malaria trzeciaczka- ataki malarii następują co trzeci dzień; malaria czwartaczka- ataki malarii następują co czwarty dzień
"Typ": Zarodziowe
- jednokomórkowe
- brak wici lub rzęsek
- poruszają się za pomocą nibynóżek
- pobierają pokarm przez wchłanianie, pinocytozę i fagocytozę
- rozmnażają się przez podział
- Ameby
- jednokomórkowce
- mają jedno lub wiele jąder
- mają jedną wodniczkę tętniącą, która służy im do wydalania oraz zmienną ilość wodniczek pokarmowych, w których odbywa się trawienie pokarmu
- posiada nieliczne i szerokie nibynóżki- kształt ameby jest nieregularne, lecz podczas ruchu wyróżnić można przód (tam gdzie wysuwają się nibynóżki) i tył (tam gdzie widnieje bryłka gęstej cytoplazmy).
- żyją przede wszystkim w wodzie, choć spotyka się je w wilgotnych miejscach (gleba, ściółka)
- są heterotrofami; żywią się bakteriami lub są pasożytami - przykładem jest żyjąca w jelicie człowieka Entamoeba histolytica, wywołująca czerwonkę amebową - Otwornice
- żyją przede wszystkim w morzach i oceanach
- mają niewielkie rozmiary- zwykle do 1 mm średnicy (gat. olbrzymie do 1cm)
- wytwarzają mineralne pancerzyki wapienne, złożone z wielu komór. Mają one liczne otworki, przez które wysuwają swoje nibynóżki tworzące na zewnątrz pancerzyka przestrzenną sieć. Mogą dzięki niej wchłaniać, fagocytować i pinocytować pokarm, który stanowią głownie związki organiczne oraz bakterie. Pancerzyki pozwalają unosić się otwornicom na wodzie, ponieważ zawierają w sobie powietrze. Pełnią również funkcję ochronną.
- Żyją czasami w symbiozie z bruzdnicami, na zasadzie: dają warunki do życia bruzdnicom, a w zamian otrzymują od nich cukry ! ! !
- Pancerzyki wapienne otwornic opadając na dno tworzą pokłady mułów. Kiedyś z podobnych mułów powstały dzisiejsze skały wapienne. - Promienice
- żyją tak jak otwornice przede wszystkim w słonych wodach
- mają niewielkie rozmiary- około 0,2 mm.
- wytwarzają szkielety i pancerzyki z krzemionki
- są składnikiem planktonu morskiego
- są heterotrofami, żywiącymi się innymi organizmami (innymi protistami i niewielkimi zwierzętami), które łowią za pomocą swoich cienkich i długich nibynóżek
- pokarm pobierany także drogą fagocytozy, pinocytozy i wchłaniania
- Żyją czasami w symbiozie z bruzdnicami ! ! !
- wykazują właściwości fluorescencyjne
- ich pancerzyki tworzą na dnie morskim pokłady mułów radiolariowych, z których kiedyś powstały skały- radiolaryty.
- jednokomórkowe, o najbardziej złożonej organizacji morfologicznej
- w większości gatunków ruchliwe; ruch ten umożliwiają im rzęski ułożone wzdłuż ciała w charakterystyczne szeregi.
- Żyją w wodach słodkich i słonych.
- Niektóre orzęski występują w pierwszej komorze żołądka przeżuwaczy, trawiąc celulozę. Są one ich symbiontami niezbędnymi do życia przeżuwaczy.
- Żywia się bakteriami lub martwymi sczątkami organicznymi. Zdarzają się rownież wśród nich drapieżnicy, bo na przykład didinium potrafi pochłonąć dużych rozmiarów pantofelka.
- Można wyróżnić wyraźny przód i tył, a także stronę brzuszną i grzbietową.
- Otoczone rzęskami pełniącymi oprócz funkcji motorycznej także napędza pokarm, który stanowią np. bakterie i okrzemki, do cytostomu- obszar błony komórkowej orzęska, w którym nie ma rzęsek. Tylko w jego obrębie tworzą się wodniczki pokarmowe i zachodzi endocytoza. Występuje także otwór także drugi obszar błony nie porośnięty rzęskami- cytopyge, stanowiącego jedyne miejsce opróżniania się wodniczek.
- występuje również pellikula o bardzo złożonej strukturze, co powoduje brak możliwości tworzenia się wodniczek w dowolnym miejscu. Właśnie dlatego orzęski posiadają cytostom i cytopyge.
- Oprócz tego ważną cechą w budowie orzęsków, powiązaną z ich rozmnażaniem jest obecność makronukleusa i mikronukleusa. Są to dwa jądra, odpowiednio większe i mniejsze. Mikronukleus jest określany jako zamknięte archiwum, które zawiera całą informację genetyczną orzęska, ale jest nieczynne. Czynnym jądrem jest zaś makronukleus, który spełnia wszystkie funkcje jądra komórkowego, gdyż odbywa się w nim sterowanie syntezą białe oraz pośrednio kontrola metabolizmu komórki. Zawiera on tylko wybrane fragmenty informacji genetycznej, jednak w bardzo licznych powtórzeniach. Makronukleus jest poliploidalny(może mieć różną liczbę chromosomów) i jest większą częścią aparatu jądrowego orzęska. Jego zadaniem jest również doreplikowywanie materiału genetycznego.Posiadanie dwóch jąder: mniejszego i większego jest określane terminem dwoistości jąder.
- Orzęski posiadają również wodniczkę tętniącą, służącą do usuwania nadmiaru wody z organizmu. Zbudowana jest ona z pęcherzyka centralnego oraz kanalika doprowadzającego. Występuje u orzęsek które żyją w środowisku hipotonicznym (wody słodkie).
- Można je spotkać w środowisku izoosmotycznym, tak jak inne bezkręgowce.
- Orzęski rozmnażają się bezpłciowo, przez podział poprzeczny komórki. Mikronukleus dzieli się wtedy mitotycznie, natomiast makronukleus przechodzi amitozę- czyli przewężenie jądra w przypadkowych proporcjach. Ilość materiału genetycznego w obu powstałych jądrach jest nierówna. makronukleus dzieli się mniej więcej na pół.
- U orzęsków można zauważyć proces płciowy, zwany koniugacją, będącą procesem wymiany materiału genetycznego pomiedzy dwoma orzęskami.
1. Orzęski łączą się w parę poprzez fuzję ich błon.
2. Zanika makronukleus.
3. Następuje mejoza mikronukleusa, w wyniku której powstają tradycyjnie 4 jądra potomnie.
4. Pozostaje tylko jednen mikronukleus, powstały w wyniku tej mejozy.
5. Ten mikronukleus przechodzi mitozę tworząc dwa haploidalne mikronukleusy, z których jeden jest stacjonarny, a drugi migracyjny.
6. Migracyjne mikronukleusy przechodzą do ciała partnera i łączy się z stacjonarnym mikronukleusem partnera.
7. Po połączeniu jąder w obu komórkach, orzęski się rozłączają. Każdy z orzęsków otrzymuje w ten sposób nowy mikronukleus.
8. Zachodzi mitoza nowego diploidalnego mikronukleusa.
9. W wyniku powielania się nowego mikronukleusa tworzy się nowy makronukleus, również z zrekombinowanym materiaem genetycznym.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
JA mam pytanie
OdpowiedzUsuńJaka funkcje pelni cytoplazma w organizmie ameby?
Do której szkoły chodzisz/chodziłeś w Opolu? :)
OdpowiedzUsuńBo mamy prawie identyczne notatki.